İnspeksiyon
Muayene edilecek hasta göğüs hizasına kadar soyularak eklem şişliği, kemik anomalisi, kas fibrilasyonu ve atrofi olup olmadığına bakılır.
Palpasyon
Bir iskemleye oturtulan hastanın arkasına geçilir. Eller omuzlar üzerine konarak palpasyona başlanır. Akromion, deltoid ve akromioklaviküler eklem palpe edildikten sonra el klavikula üzerinden mediale kaydırılır. Sternoklavikular eklem ve supraklavikular çukur palpe edilir. Akromionun altında ve omuzun lateral yüzündeki büyük tuberositas kontrol edilir. Bisipital oluk ve küçük tuberositanın palpe edilebilmesi için kolun eksternal rotasyona getirilmesi gereklidir. Akromion üzerinden arkaya doğru gidilerek spina skapula ve skapula etrafındaki yapılar muayene edilmelidir.
Kol yanlara sarkıkken, rotator manşon tendonları akromionun altındadır. Palpasyonları için omuz dirsekten tutularak ekstansiyona getirilmelidir. Akromionun ön kenarının biraz altındaki tümsekte tendonlar palpe edilebilir. Bu tendonları birbirinden ayırt etmek güçtür. En iyi palpe edilebilen en sık hastalanan suprapinatus tendonudur. Rotator manşon tendonları; M. Supraspinatus, M. İnfraspinatus, M. Teres Minör ve M. Subskapularis kaslarına ait tendonlardan oluşur.
Kol ekstansiyona getirildiği zaman, subdeltoid bursa da akromionun altından çıkar. Subdeltoid (subakromial) bursanın palpasyonu için el akromionun ön kenarının hemen altından bisipital oluğa doğru kaydırılmalıdır.
Hastanın ön kolu bacakları üzerinde kucağına konduğunda, omuzun ön yüzündeki bisipital kasın uzun başı kolayca ele gelir. Normalde de parmaklar altında kaydırıldığı zaman hafif ağrılı olan tendon, tendiniti halinde oldukça hassaslaşır.
Hareket Açıklığı
Hareket açıklığı muayenesi aktif ve pasif olmak üzere 2 şekilde yapılır. Omuzun altı hareketi vardır. 1) abduksiyon, 2) adduksiyon, 3) fleksiyon, 4) ekstansiyon, 5) içe rotasyon, 6) dışa rotasyon.
Aktif Hareket Açıklığı Muayenesi
Muayene hasta oturtularak yapılmalıdır. Hasta kollarını yandan elleri başının üzerine gelinceye kadar kaldırır (abduksiyon). Sonra, kollarını yanlara bırakır ve önde çaprazlar (adduksiyon). Kollar önden eller baş üzerine gelinceye kadar kaldırılır (fleksiyon). Kollar tekrar yanlara sarkıtılır ve hasta kolunu geriye doğru uzatır (ekstansiyon). Her iki el enseye konur (dışa rotasyon). Eller sırtta skapulanın alt köşesine dokunacak şekilde uzatılır (içe rotasyon).
Pasif Eklem Açıklığı Muayenesi
Abduksiyon (180°). Adduksiyon (45°). Klinik tanıda adduksiyon, abduksiyon kadar önemli değildir. Subdeltoid bursit ve rotator manşon tendon lezyonlarında adduksiyon kısıtlanabilir.
Fleksiyon (180°) ve ekstansiyon (45°) . İçe rotasyon (55°) ve dışa rotasyon (45°). Kapsülit ile birlikte değillerse, tendinitler, rotator manşon yırtığı ve servikal radikülopatilerde pasif hareket açıklığı normaldir. Aktif hareketler ağrı ve/veya kuvvetsizlikten dolayı sınırlanabilir. Omuz periartritinde aktif ve pasif eklem hareket açıklığı azalır.
ÖZEL TESTLER
Speed Testi: Dirsek ekstansiyondayken kol yana sarkıtılır. El bileğine direnç uygulanarak omuz fleksiyonu yaptırılır. Ağrı olması bisipital tendinite işaret eder.
Yergason Testi: Biseps uzun başının bisipital oluktaki stabilitesini saptamak için yapılır. Hasta dirseği 90 derecede fleksiyonda ve ön kolu pronasyonda iken bir el ile hastanın dirseği tutulup tespit edilir, diğer el ile el bileği tutulur. Hasta kolunu dış rotasyona ve ön kolunu supinasyona getirirken karşı kuvvet uygulanır. Ağrı duyulursa instabilite söz konusudur. Tendon yerinden dışa kaymıştır.
Düşük Kol Testi: Hastaya kolunu tam abduksiyonda iken yavaşça aşağıya indirmesi istenir. Kol tam kontrollü indirilirken birden aşağıya düşerek inerse test pozitiftir. Ya da 90 derece abduksiyonda durabilen kola hafif kuvvet uygularsak, düşmesi için yeterli olacaktır. Rotator kaf yırtıklarında test pozitiftir.
Neer Testi (Subakromiyal Sıkışma Testi): Hastanın skapulası stabilize edilir ve kol pasif olarak fleksiyon ve abduksiyon arasından eleve edilir. Bu manevra ile tuberkulum majus korakoakromiyal arka doğru itilir. Subakromiyal sıkışma sendromunda, test ile ağrı oluşur.
Hawkins Testi: Hastanın kolu 90° fleksiyondan, abduksiyon ve internal rotasyona getirilir. Bu manevra ile tuberkulum majus, korakoakromiyal ligamentin altına itilir ve subakromiyal sıkışma sendromunda ağrı oluşur.
Ağrılı Ark Belirtisi: Supraspinatus kasının maksimal aktivite gösterdiği 60-120 derecelik abduksiyon aralığında ağrı duyulmasıdır.